Jeżeli pracownik jest nieobecny przez okres kolejnych czterech lub więcej dni i zarabia ponad 102 funtów tygodniowo, przysługuje mu ustawowy zasiłek chorobowy (statutory sick pay – SSP).
SSP to pieniądze wypłacane przez pracodawców swoim pracownikom niezdolnym do pracy z powodu choroby. Jest to minimalna kwota, jaką może zapłacić pracodawca osobie niezdolnej do pracy z powodu choroby.
Umowa o pracę może zagwarantować pracownikowi dodatkowe prawa w postaci zasiłku chorobowego wyższego niż ustawowy (contractual sick pay – kontraktowy zasiłek chorobowy). Sprawdź swoją umowę, aby dowiedzieć się, do czego jesteś uprawniony.
Prawo do otrzymywania SSP posiada większość pracowników, włączając osoby pracujące w niepełnym wymiarze godzin, pracownicy posiadający umowę o pracę na czas określony lub pracownicy zatrudniani przez agencje pośrednictwa pracy.
Pracownikowi zatrudnionemu przez agencję pośrednictwa może przysługiwać prawo do SSP, jednak powinien on uprzednio zasięgnąć fachowej porady, gdyż z prawnego punktu widzenia jest to dość skomplikowana sytuacja. Na zasiłku SSP można przebywać do 28 tygodni. Kontraktowy zasiłek chorobowy może jednak trwać dłużej.
Sprawdź swoją umowę o pracę, aby dowiedzieć się, czy stosuje się to do Ciebie.
Jeżeli nie możesz otrzymywać zasiłku SSP lub jeżeli byłeś na zwolnieniu przez ponad 28 tygodni, Twój pracodawca da Ci formularz SSP1 oraz wytłumaczy Ci, co powinieneś zrobić, aby otrzymać zasiłek dla osób, którym stan zdrowia nie pozwala na podjęcie zatrudnienia Employment and Support Allowance (ESA).
Formularz SSP1 może służyć jako podanie o incapacity benefit ( IB – zasiłek chorobowy wypłacany w przypadku nieobecności w pracy trwającej ponad 28 tygodni), które składa się w lokalnym biurze ds. zasiłków, w sytuacji, gdy pracownikowi nie przysługuje ani zasiłek SSP, ani też kontraktowy zasiłek chorobowy.
Jaka jest wysokość zasiłku chorobowego?
Chory pracownik otrzymuje bądź SSP, bądź też kwotę w wysokości określonej w umowie o pracę, jeżeli zaznaczono w niej, że przysługuje mu wyższa kwota w przypadku nieobecności w pracy z powodu choroby. Nie musi to być normalna stawka uposażenia, jednak nie może być ona niższa od SSP wynoszącego £81,60 tygodniowo.
Pracownik nie otrzymuje żadnego zasiłku SSP za pierwsze trzy dni nieobecności w pracy. Pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego za wspomniane pierwsze trzy dni jedynie, jeżeli zezwala na to jego umowa o pracę. Po upływie tego okresu chory otrzymuje dzienną stawkę SSP za każdy dzień nieobecności w pracy z powodu choroby.
Jeżeli SSP jest jedynym Twoim dochodem na czas zwolnienia lekarskiego, możesz mieć prawo do ubiegania się o inne zasiłki, np. zasiłek mieszkaniowy (Housing Benefit). Aby dowiedzieć się o innych przysługujących Ci zasiłkach, zobacz rozdział Dalsza pomoc, zamieszczony na końcu tej broszury.
Informowanie pracodawcy o nieobecności w pracy z powodu choroby
Jeżeli jest to możliwe, pracownik powinien niezwłocznie poinformować pracodawcę o swojej chorobie i nieobecności w pracy. Jeżeli tak się nie stanie, może on stracić należny mu zasiłek chorobowy (zobacz poniżej).
Pracodawca może przyjąć określone zasady postępowania w przypadku, gdy pracownik nie może stawić się w pracy z powodu choroby. Może on na przykład żądać, by pracownik poinformował go o swojej chorobie już pierwszego dnia swojej nieobecności.
Zasady te stanowią część umowy o pracę i pracodawca jest zobowiązany do uprzedniego poinformowania o nich swoich pracowników. Pracownik, który nie stosuje się do tych zasad, narusza postanowienia umowy o pracę.
Jeżeli pracownikowi przysługuje SSP, pracodawca jest zobowiązany do wypłacania mu tego zasiłku, również w przypadku gdy pracownik:
- nie dostarczył pracodawcy zaświadczenia lekarskiego przed ósmym dniem choroby
- nie zadzwonił o danej porze dnia, celem poinformowania pracodawcy o chorobie
- nie dzwoni do pracy częściej niż raz w tygodniu podczas nieobecności z powodu choroby
- nie dzwoni do pracy osobiście, prosząc inną osobę, by zrobiła to w jego imieniu.
Pracodawca nie może odmówić wypłacenia SSP na takiej podstawie. Niemniej jednak, pracodawca może ustalić podobne zasady odnośnie płatności kontraktowego zasiłku chorobowego, przysługującego danemu pracownikowi.
Zaświadczenie Lekarskie
Zaświadczenie lekarskie czasami określa się mianem zwolnienia. Na zaświadczeniu lekarskim Twój lekarz może wskazać, czy jesteś zdolny do pracy, niezdolny do pracy lub zdolny do pracy pod warunkiem, że wprowadzone zostaną odpowiednie zmiany. O tym, jakie zmiany powinny zostać wprowadzone, decydujesz Ty i Twój pracodawca.
Jeżeli Twój pracodawca odmówi wprowadzenia zmian zalecanych przez lekarza, w dalszym ciągu uznawany będziesz za niezdolnego do pracy i uprawniony do pobierania zasiłku chorobowego.
Jeśli powrócisz do zdrowia szybciej, możesz podjąć pracę na nowo przed upływem ostatecznej daty podanej na Twoim zwolnieniu, pod warunkiem wyrażenia zgody przez pracodawcę. Może on jednak zażądać uzyskania przez Ciebie nowego zaświadczenia od lekarza GP na potwierdzenie, że jesteś zdolny do podjęcia pracy.
Czy pracodawca może odmówić płacenia zasiłku w przypadku nieobecności pracownika z powodu choroby?
1. Niezdolność do pracy z powodu niepełnosprawności
Jeżeli jesteś niepełnosprawny i Twoja nieobecność chorobowa w pracy związana jest z tą niepełnosprawnością, a Twój pracodawca odmawia Ci zapłacenia zasiłku chorobowego, może to oznaczać, że łamie on prawo. W takiej sytuacji możesz wnieść skargę do employment tribunal (kolegium ds. zatrudnienia) za nieuczciwe traktowanie z powodu niepełnosprawności (dyskryminacja ze względu na niepełnosprawność), jednak najpierw należy złożyć pisemną skargę na pracodawcę. Postaraj się uzyskać pomoc od doświadczonego doradcy (zobacz rozdział Dalsza pomoc, zamieszczony na końcu tej broszury).
2. Niezawiadomienie telefoniczne o chorobie natychmiast po jej rozpoczęciu
Jeżeli niezwłocznie nie poinformujesz pracodawcy o swojej nieobecności w pracy z powodu choroby, możesz stracić część lub nawet całość przysługującego Ci SSP lub też kontraktowego zasiłku chorobowego, chyba że posiadasz jakiś ważny powód, dla którego tego nie uczyniłeś.
Pracodawca może odmówić zapłacenia kontraktowego zasiłku chorobowego za dni, w które pracownik z powodu choroby był nieobecny w pracy, a o których ten nie został poinformowany.
3. Nieobecność pracownika przez kilka krótkich okresów.
Jeżeli pracownik jest nieobecny z powodu choroby przez więcej niż cztery krótkie okresy w roku (od czterech do siedmiu dni), pracodawca ma prawo do skontaktowania się z Medical Services (Służbami Medycznymi), w celu przeanalizowania powodów podanych mu przez pracownika na usprawiedliwienie swojej nieobecności w pracy.
Pracodawca kontaktuje się z Medical Services za pośrednictwem HM Revenue and Customs (HMRC – Królewski Urząd Podatków i Ceł). Medical Services mogą skontaktować się z lekarzem pracownika, w celu uzyskania informacji na temat przebytych przez niego chorób; aby jednak móc skontaktować się z danym lekarzem, konieczne jest wyrażenie zgody przez pracownika.
Jeżeli w raporcie wystawionym przez Medical Services stwierdzi się, że dana nieobecność w pracy była nieuzasadniona, pracodawca może odmówić wypłacenia pracownikowi zasiłku SSP. Pracownik może odwoływać się od tej decyzji, jeżeli uważa ją za niesłuszną.
4. Nieobecności przez długie okresy czasu
Jeżeli pracownik był nieobecny w pracy przez kilka dłuższych okresów, pracodawca może skontaktować się z Medical Services, w celu przeanalizowania, czy pracownik ten jest w stanie odpowiednio wykonywać swoją pracę.
Jeżeli w raporcie wystawionym przez Medical Services stwierdzi się, że dana nieobecność w pracy była nieuzasadniona, pracodawca może odmówić zapłacenia pracownikowi zasiłku SSP. Pracownik może odwoływać się od tej decyzji, jeżeli uważa ją za niesłuszną.
Co zrobić, jeżeli pracodawca nie chce wypłacić SSP?
Jeżeli uważasz, że powinieneś otrzymywać SSP, jednak Twój pracodawca nie chce go zapłacić, powinien przekazać Ci swoje oświadczenie na formularzu SSP1, podając tam powody swojej odmowy.
Wspomniany formularz powinien zostać użyty jako podanie o przyznanie zasiłku dla osób, którym stan zdrowia nie pozwala na podjęcie zatrudnienia Employment and Support Allowance (ESA).; pracownik powinien również zaznaczyć w tym formularzu, że pragnie, aby HMRC przeanalizowała jego prawa do otrzymywania SSP. Formularz należy przesłać do lokalnego oddziału Department for Work and Pensions (DWP – Ministerstwa Pracy oraz Świadczeń Emerytalnych i Rentowych ).
Jeżeli DWP będzie miało wątpliwości, czy przysługuje Ci zasiłek SSP, kopia otrzymanego od Ciebie formularza zostanie przesłana do Krajowego Biura Składek Ubezpieczeniowych Urzędu Podatkowego (HMRC’s national insurance contributions office). Aby się bardziej zabezpieczyć, powinieneś również przesłać kopię wypełnionego przez Ciebie formularza do lokalnego biura składek ubezpieczeniowych (adres otrzymasz w każdym z lokalnych biur HMRC).
Jeżeli Twój pracodawca odmawia wydania Ci formularza SSP1, powinieneś złożyć pisemne podanie o wydanie odpowiedniej decyzji do lokalnego biura składek ubezpieczeniowych oraz ubiegać się o przyznanie Employment and Support Allowance od DWP. Decyzja wydana przez HMRC jest prawnie wiążąca dla Twojego pracodawcy.
Zarówno pracownik, jak i pracodawca mają prawo odwołania się od podjętej decyzji.
Jeżeli przysługuje Ci zasiłek SSP, a Twój pracodawca odmawia jego płacenia, możesz wystąpić o odszkodowanie za bezprawne potrącenia z wynagrodzenia do kolegium ds. zatrudnienia. Jednak najpierw należy złożyć pisemną skargę na pracodawcę. Pracodawca, który wielokrotnie nie płaci swojemu pracownikowi zasiłku SSP, może zostać ukarany grzywną przez HMRC.
Choroba podczas urlopu
Jeśli przebywasz na urlopie i zachorujesz w takim stopniu, że mógłbyś/mogłabyś znaleźć się na zwolnieniu chorobowym z pracy, możesz zwrócić się do swojego pracodawcy o uznanie Twojego czasu nieobecności w pracy jako zwolnienie chorobowe, nie zaś urlop.
Możesz następnie poprosić pracodawcę o dodatkowy okres wolnego za czas, kiedy byłeś/aś nieobecny/a z powodu choroby. Jeśli jednak chcesz potraktować swój okres nieobecności w pracy jako zwolnienie chorobowe, nie zaś urlop, Twój pracodawca może wypłacić Ci wynagrodzenie chorobowe zamiast urlopowego.
Wynagrodzenie za okres choroby może być niższe od normalnego poziomu wynagrodzenia. Twoja umowa o pracę powinna zawierać informacje o tym, jak i kiedy powinieneś/powinnaś poinformować swojego pracodawcę o swojej chorobie, oraz o tym, jakiego zaświadczenia na to będzie on potrzebować.
Zwolnienie z pracy w konsekwencji nieobecności spowodowanej chorobą
Jeżeli zostaniesz zwolniony z pracy podczas otrzymywania SSP, pracodawca zobowiązany jest do przekazania Ci formularza SSP1. Tłumaczy to, dlaczego pracownik po zwolnieniu nie otrzymuje już zasiłku SSP od swojego pracodawcy.
Po otrzymaniu formularza powinieneś go wypełnić i złożyć w lokalnym biurze ds. zasiłków, w celu ubiegania się o zasiłek ESA lub też o zasiłek dla osób o niskich dochodach, zwany income support. Jeżeli uważasz, że zostałeś zwolniony z powodu choroby lub dlatego, że poprosiłeś o SSP, możesz wnieść pozew do kolegium ds. pracy – employment tribunal.
Pamiętaj, że w takiej sytuacji powinieneś niezwłocznie porozmawiać z doświadczonym doradcą ds. zatrudnienia. Szczegółowe informacje znajdują się poniżej.
Zwolnienie z pracy z powodu niepełnosprawności pracownika
Jeżeli jesteś niepełnosprawny i Twój pracodawca zwolni Cię z powodu nieobecności w pracy, spowodowanej twoją niepełnosprawnością, może to oznaczać, że łamie on prawo. W takiej sytuacji możesz wystąpić z powództwem do employment tribunal za nieuczciwe traktowanie z powodu niepełnosprawności (dyskryminacja ze względu na niepełnosprawność).
Najpierw jednak należy złożyć pisemną skargę na pracodawcę. Postaraj się uzyskać pomoc od doświadczonego doradcy (zobacz poniżej).
Dalsza pomoc – Citizens Advice Bureau (Biuro Porad Obywatelskich)
Biuro Porad Obywatelskich, zwane po angielsku Citizens Advice Bureau, udziela bezpłatnych, poufnych, bezstronnych i niezależnych porad na każdy temat. Aby znaleźć najbliższe Biuro Porad Obywatelskich lub Biura, które udzielają porad za pośrednictwem poczty elektronicznej, należy kliknąć na link najbliższe CAB lub wyszukać numer telefonu w książce telefonicznej pod literą C.
Ta informacja została opracowana przez National Association of Citizens Advice Bureaux (Krajowe Zrzeszenie Biur Porad Obywatelskich), funkcjonujące pod nazwą Citizens Advice. Opracowanie ma zapewniać jedynie ogólną informację i nie należy go traktować jako wyczerpującego źródła wiedzy prawnej na dany temat. Warto również zauważyć, że informacja tu zawarta odnosi się jedynie do Anglii, Walii i Szkocji. Informacja jest aktualizowana co miesiąc. Data ostatniej aktualizacji: 10 maja 2011 r. Jeżeli od otrzymania tej informacji upłynęło więcej czasu, należy skontaktować się z miejscowym Biurem Porad Obywatelskich, aby sprawdzić, czy nadal jest poprawna. Można również odwiedzić stronę internetową www.adviceguide.org.uk i pobrać aktualną wersję.
